با افزایش آگاهی در مورد تأثیرات مضر مصرف زیاد شکر بر سلامت، بسیاری از مردم به دنبال جایگزین‌های سالم‌تر و کم کالری‌تر برای شکر هستند. قندهای رژیمی به دو دسته کلی طبیعی و مصنوعی تقسیم می‌شوند. در این مقاله، به بررسی انواع مختلف قندهای رژیمی، فواید و مضرات آن‌ها، و نکاتی که باید در مصرف آن‌ها مد نظر داشت، پرداخته خواهد شد. همچنین به قندهای مصنوعی ممنوع شده نیز اشاره می‌کنیم.
قندهای رژیمی طبیعی
1. استویا
منبع: گیاه استویا ربادیانا
شیرینی: 200-300 برابر شیرین‌تر از شکر
کالری: تقریباً صفر
فواید: استویا می‌تواند به کاهش قند خون و فشار خون کمک کند و به دلیل کالری پایین برای کاهش وزن مناسب است.
مضرات: ممکن است طعم تلخی داشته باشد که برخی افراد آن را نمی‌پسندند.
2. زایلیتول
منبع: برخی میوه‌ها
شیرینی: تقریباً معادل شکر
کالری: 2.4 کالری در هر گرم
فواید: مفید برای سلامت دهان و دندان، کاهش پوسیدگی دندان و کاهش قند خون
مضرات: مصرف زیاد می‌تواند مشکلات گوارشی مانند نفخ و اسهال ایجاد کند و برای حیوانات خانگی سمی است.
3. اریتریتول
منبع: تخمیر گلوکز با مخمر
شیرینی: 60-70 درصد شیرینی شکر
کالری: 0.24 کالری در هر گرم
فواید: بدون تأثیر بر قند خون و انسولین، مناسب برای افراد دیابتی
مضرات: مصرف زیاد ممکن است باعث مشکلات گوارشی مانند نفخ و اسهال شود.
4. عسل
منبع: زنبور عسل
شیرینی: تقریباً برابر با شکر
کالری: 3.1 کالری در هر گرم
فواید: حاوی مواد مغذی و آنتی‌اکسیدان‌ها، دارای خواص ضد باکتری و ضد التهابی
مضرات: کالری بالا و تأثیر بر قند خون، برای افراد دیابتی و کاهش وزن مناسب نیست.
5. شربت افرا
منبع: درخت افرا
شیرینی: تقریباً معادل شکر
کالری: 2.6 کالری در هر گرم
فواید: حاوی مواد مغذی و آنتی‌اکسیدان‌ها
مضرات: کالری بالا و تأثیر بر قند خون، برای افراد دیابتی و کاهش وزن مناسب نیست.
6. مونک فروت (میوه راهب)
منبع: میوه راهب (Siraitia grosvenorii)
شیرینی: 150-200 برابر شیرین‌تر از شکر
کالری: تقریباً صفر
فواید: بدون تأثیر بر قند خون و انسولین، مناسب برای افراد دیابتی و کاهش وزن، حاوی آنتی‌اکسیدان‌ها
مضرات: ممکن است طعم تلخی داشته باشد که برخی افراد آن را نمی‌پسندند. همچنین، قیمت آن نسبتاً بالاست و در همه‌جا در دسترس نیست.
قندهای رژیمی مصنوعی
1. آسپارتام
شیرینی: 200 برابر شیرین‌تر از شکر
کالری: تقریباً صفر
فواید: بسیار کم کالری، مناسب برای کاهش وزن
مضرات: برای برخی افراد ممکن است باعث سردرد و دیگر علائم حساسیت شود. مطالعاتی در مورد ارتباط آن با سرطان وجود دارد، اما نتایج قطعی نیستند.
2. سوکرالوز
شیرینی: 600 برابر شیرین‌تر از شکر
کالری: تقریباً صفر
فواید: بسیار کم کالری، مقاوم به حرارت و مناسب برای پخت و پز
مضرات: برخی مطالعات نشان می‌دهند که ممکن است تأثیر منفی بر باکتری‌های مفید روده داشته باشد.
3. ساخارین
شیرینی: 300-400 برابر شیرین‌تر از شکر
کالری: تقریباً صفر
فواید: بسیار کم کالری، مناسب برای کاهش وزن
مضرات: طعم تلخی دارد که ممکن است برای برخی افراد ناخوشایند باشد. مطالعاتی در مورد ارتباط آن با سرطان وجود دارد، اما نتایج قطعی نیستند.
4. آسه‌سولفام پتاسیم (آسه‌سولفام K)
شیرینی: 200 برابر شیرین‌تر از شکر
کالری: تقریباً صفر
فواید: بسیار کم کالری، مقاوم به حرارت و مناسب برای پخت و پز
مضرات: برخی مطالعات نشان می‌دهند که ممکن است تأثیر منفی بر سلامتی قلب داشته باشد، اما نیاز به تحقیقات بیشتر دارد.
5. نئوتام
شیرینی: 7,000-13,000 برابر شیرین‌تر از شکر
کالری: تقریباً صفر
فواید: بسیار کم کالری، مناسب برای کاهش وزن، مقاوم به حرارت و مناسب برای پخت و پز
مضرات: تاکنون هیچ‌گونه عوارض جانبی جدی برای نئوتام گزارش نشده است و سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) آن را ایمن شناخته است.
6. ادوانتیم
شیرینی: 20,000 برابر شیرین‌تر از شکر
کالری: تقریباً صفر
فواید: بسیار کم کالری، مناسب برای کاهش وزن، مقاوم به حرارت و مناسب برای پخت و پز
مضرات: تاکنون هیچ‌گونه عوارض جانبی جدی برای ادوانتیم گزارش نشده است و FDA آن را ایمن شناخته است.
قندهای مصنوعی ممنوع شده
1. سیكلامات
شیرینی: 30-50 برابر شیرین‌تر از شکر
وضعیت: ممنوع در ایالات متحده، اما در برخی کشورها مجاز است.
دلایل ممنوعیت: مطالعات حیوانی نشان داد که ممکن است با افزایش خطر سرطان مثانه در ارتباط باشد.
2. آلیتام
شیرینی: 2000 برابر شیرین‌تر از شکر
وضعیت: در بسیاری از کشورها ممنوع است.
دلایل ممنوعیت: نگرانی‌های مربوط به ایمنی بلندمدت و تأثیرات منفی بر سلامت کبد.
جمع‌بندی
قندهای رژیمی طبیعی و مصنوعی هر دو مزایا و معایب خاص خود را دارند. انتخاب بهترین جایگزین برای شکر بستگی به نیازهای تغذیه‌ای و شرایط سلامتی فردی دارد. مهم است که همیشه مصرف این شیرین‌کننده‌ها را به حد متعادل نگه داشت و در صورت بروز هرگونه علائم حساسیت یا مشکلات گوارشی، با پزشک مشورت کرد.
منابع
